Η Χάνα Αρεντ είναι μια από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές της σύγχρονης φιλοσοφίας και η σκέψη της παραμένει κεντρική στη σύγχρονη φιλοσοφική συζήτηση. Ειδικότερα, η Αρεντ προσέφερε μια ενδιαφέρουσα οπτική για το φαινόμενο του ολοκληρωτισμού, μέσω του έργου της «Απαρχές του Ολοκληρωτισμού». Αν και δεν κατατάσσει τον Μαρξ στις αιτίες του ολοκληρωτισμού, η Αρεντ εξετάζει τη σύνθετη σχέση ανάμεσα στον Μαρξ και τη δυτική πολιτική σκέψη.
Στο έργο της, αναγνωρίζει τη σημασία του Μαρξ, αν και δεν συμφωνεί με όλες τις απόψεις του. Ο Μαρξ, σύμφωνα με την Αρεντ, ήταν ο μοναδικός στοχαστής του 19ου αιώνα που κατανοούσε τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης με φιλοσοφικούς όρους, κάτι που ήταν νέο για την φιλοσοφική παράδοση. Ωστόσο, κριτικάρει τη θεώρησή του ότι η ελευθερία μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από ζητήματα εργασίας και ταξικού ανταγωνισμού, θεωρώντας ότι αυτό οδηγεί σε μια παραίτηση από τη σχέση μεταξύ ελευθερίας και λόγου.
Η Αρεντ αντιπαραβάλλει τη σκέψη του Μαρξ με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, υποστηρίζοντας ότι η πολιτική θα έπρεπε να έχει ως βάση την απελευθέρωση από τον μόχθο. Για εκείνη, η αντίληψη μιας πολιτικής σφαίρας βασισμένης στην εργασία είναι αταίριαστη, καθώς θεωρεί ότι μια πλήρης μορφή ελευθερίας δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς κάποια μορφή κυριαρχίας.
Μέσα από το έργο της, η Αρεντ εξετάζει και επικρίνει την ιδέα της ιστορικής διαλεκτικής του Μαρξ, τονίζοντας ότι η προσέγγισή του συχνά οδηγεί σε αυταρχικές ερμηνείες. Παρ’ όλα αυτά, αναγνώρισε τη θέση του Μαρξ ότι η πολιτική μπορεί να είναι μια δραστηριότητα εγγενώς φιλοσοφική, παρά τις όποιες διαφωνίες της μαζί του.
Η έκδοση του κειμένου της «Ο Καρλ Μαρξ και η παράδοση της δυτικής πολιτικής σκέψης» που κυκλοφόρησε πρόσφατα, αναδεικνύει τη στάση της απέναντι στον Μαρξ. Το κείμενο αυτό, που συνιστά το πρώτο μέρος της ερευνητικής πρότασης της Αρεντ προς το ίδρυμα Guggenheim, αναλύει τη σχέση αυτή και θέτει τις βάσεις για την κατανόηση του Μαρξ μέσα στη φιλοσοφική παράδοση.
Πηγή: tanea.gr
