Η τέχνη είναι ως επί το πλείστον υποκειμενική και ανοίγει τον δρόμο σε πολλές ερμηνείες, με το προσωπικό γούστο να παίζει καθοριστικό ρόλο. Ωστόσο, το έργο του Μαουρίτσιο Κατελάν με τίτλο «The Comedian» [Ο Κωμικός], που αποτελεί ουσιαστικά μια ώριμη μπανάνα κολλημένη στον τοίχο με ταινία duct tape, προκάλεσε σοκ όταν παρουσιάστηκε το 2019. Αυτό που μάλλον σόκαρε περισσότερο από το ίδιο το έργο ήταν η τιμή πώλησής του, που έφτασε τα 120.000 δολάρια, αφήνοντας το κοινό έκπληκτο και τους μη μυημένους να σκέφτονται την εικαστική καλλιτεχνία με ειρωνεία.
Επιπλέον, η κατάσταση έγινε ακόμη πιο παράδοξη όταν αποκαλύφθηκε ότι μια δεύτερη μπανάνα, επίσης κολλημένη στον τοίχο, πωλήθηκε και αυτή για το ίδιο ποσό, δημιουργώντας αίσθηση απάτης μεταξύ των θεατών. Τώρα, ο οίκος Sotheby’s έχει προγραμματίσει δημοπρασία για την «μπανάνα», με προσδοκίες από 1 έως 1,5 εκατομμύριο δολάρια. Η έννοια πίσω από αυτή την αγορά έχει πολύ ενδιαφέρον, εφόσον σύμφωνα με το Μουσείο Guggenheim, κάθε αγορά του «Comedian» συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας, καθώς και οδηγίες για την εγκατάσταση του έργου, ενώ ούτε η μπανάνα ούτε η ταινία περιλαμβάνονται στην αγορά.
Ουσιαστικά, οι αγοραστές πληρώνουν για την «ιδέα» της μπανάνας και της κολλητικής ταινίας, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του έργου. Στην ιστορία της τέχνης, η έννοια του παραλογισμού και του ντανταϊσμού δεν είναι καινούργια. Για παράδειγμα, το βιομηχανικά κατασκευασμένο αναποδογυρισμένο ουρητήριο του Μαρσέλ Ντυσάν το 1917, το οποίο υπέγραφε με ψευδώνυμο, μπορεί να θεωρηθεί πρόδρομος του έργου του Κατελάν. Στον κατάλογο της δημοπρασίας, που είναι προγραμματισμένη για τις 20 Νοεμβρίου στη Νέα Υόρκη, αναφέρονται και άλλα παραδείγματα, όπως το Erased de Kooning του Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ και το Love is in the Bin του Banksy, για να δικαιολογήσουν τη σημασία του έργου του Κατελάν.
Κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει εάν είναι δυνατόν να αντιγραφεί αυτό το έργο χωρίς να θεωρείται πλαστογραφία, αν π.χ. κάποιος το αποκαλέσει «Έμπνευση από το Comedian» ή «Μπανάνα σε Τοίχο Λευκό». Σε μια τέτοια περίπτωση, θα μπορούσε να προκύψει μια νομική διαμάχη που θα προσέφερε σαφείς απόψεις γύρω από τις έννοιες της τέχνης και της δημιουργικότητας.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης παρουσίασης του έργου, ένας καλλιτέχνης performance, ο Ντέιβιντ Ντατούνα, έφαγε την μπανάνα, υποστηρίζοντας το έργο ως «performative art» και προσθέτοντας τη δική του ερμηνεία. Ανέφερε ότι με την ενέργειά του ήθελε να εγείρει ερωτήματα για τη φύση της τέχνης, δημιουργώντας έναν διάλογο μεταξύ των καλλιτεχνών του παρελθόντος και του παρόντος.
Συμπερασματικά, το έργο του Κατελάν μας αναγκάζει να σκεφτούμε την αξία της σύγχρονης τέχνης και πώς μπορεί αυτή να είναι παράλληλη με τις αφηγήσεις του παραμυθιού «Τα νέα ρούχα του βασιλιά», όπου η τέχνη μπορεί να έχει αξία μόνο στην αντίληψη των θεατών. Πηγή: tanea.gr
